پیدایش هویت ایرانی و تطوّر مفهوم کشور State در ایران

در جغرافیای سیاسی نیز همانند علوم سیاسی، متأسفانه ایده‎ی پیدایش مفاهیم درهم‎تنیده‎ی حکومت، سرزمین و مرز که به‎مفهوم کشور state واقعیّت می‎بخشند، به پیمان وستفالیا در سال 1648 بازمی‎گردد و این واقعیّت نادیده انگاشته می‎شود که این مفاهیم مدرن، ریشه در دوره‌های قبل از پیدایش حکومت ـ ملّت‌ پایه در اروپا دارند. متأسفانه این شناسایی وجود ندارد که در مواردی، تمدّن‎‎های دوران باستان با مفهوم "حکومت state"که با مفاهیم "سرزمین" و "مرز" پیوند دارد، آشنا بودند. متون دوران باستان آشکار می‌کنند که این اصل اساسی در ادبیّات جغرافیایی ـ سیاسی ایران باستان در مورد موضوعات حکومت، سرزمین، و سامان وجود داشت. همین‌طور این احتمال وجود دارد که این مفاهیم ایران باستان بر تمدّن‎ روم تأثیر نهاده باشد.این باور گسترده نیز وجود دارد که تلفیقی از تمدّن‎‎های یونان ـ روم باستان و ایران باستان سهم عمده‌ای داشته است، در آنچه زیربنای فرهنگ غرب را تشکیل می‌دهد. بعدها در دوران ساسانیان مفاهیم درهم‎تنیده‎ی حکومت، سرزمین، و سامان به‎گونه‎ی چشمگیری گسترش یافتند و از همان دوران به شکل‎های امروزین خود نزدیک شدند. از سوی دیگر، با توجّه به این حقیقت که "دادگری = عدالت" شالوده‎ی اصلی فلسفه‎ی مدیریت سیاسی کشور در ایران باستان بود، تأمل در مورد این ایده‎ی چندان دشوار نخواهد بود که سازمان فضایی کشور در ایران باستان، چه بسا به سیر تکاملی مفهوم دموکراسی در غرب کمک کرده است.